Bal Mumu Nedir?
Bal mumu genç işçi arıların karın halkalarındaki mum salgı bezleri tarafından salgılanan bir arı ürünüdür. Bal mumunun salgılandığı anda rengi beyazdır, kovan içinde doğal süreçlerde giderek sarı-kahverengi tonlarına döner.
Bal Mumu ve Temel Petek
Bal mumu çok değerlidir. Arılar 1 kg bal mumu yapmak için 10 ile 25 kg arasında bal tüketirler. Saf bal mumu çeşitli üretim dallarında, örneğin kozmetik ve ilaç sanayiinde, boya ve vernik üretiminde kullanılmaktadır. En yoğun kullanıldığı alan ise petek yapımıdır.
Temel Petek Nedir?
Temel Petek, saf bal mumundan özel makinelerle üretilen, yüzeyinde işçi arı gözü basılı altıgenler bulunan standart levhadır.Temel Petek Üretim YöntemleriTemel Petek üretiminde “sıcak döküm” ve “pres rulo” sistemi olmak üzere iki farklı yöntem uygulanmaktadır. Her iki sistemde de silindirden çıkan bal mumu levhalar otomatik ayarlı bıçaklarla istenen boyutlarda kesilir ve temel petek olarak çerçevelere takılır.
Temel Petek Neden Önemlidir?
• Ana arının döllü yumurta bırakmasını sağlar.
• Arıların gelişigüzel petek örerek kovan içi düzeni bozmalarını önler.
• Arıların mum örmekle geçirecekleri zamanı bal taşımaya ayırmalarını sağlar.
Temel Petek Üretimi
Temel Petek üretiminde kullanılacak bal mumu % 100 saf ve doğal olmalıdır.Temel Petek haline getirilmeden önce Amerikan ve Avrupa yavru çürüklüğü ve Kireç hastalığı gibi hastalık etkenlerine karşı 120 °C’de sterilize edilmelidir.Temel Petek Üretiminde SorunlarTemel Petek üretim tesislerine gelen mumların kirlilik derecesi farklıdır; temiz ve hastalıklı mumlar işleme beraber girerler. Sterilizasyon gereğince yapılmazsa, hastalıklar petekle birlikte yayılacaktır. Sterilizasyon için yeterli teknoloji ise bütün Temel Petek üreticilerinde yoktur. Ayrıca, yasak olmasına rağmen, yasadışı, haksız kazanç sağlamak amacıyla petek üretimi sırasında bal mumuna parafin, serezin, reçine, iç yağı gibi yabancı maddeler karıştırılabilmektedir. Temel Petek üretim tesisleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan üretim izni almalıdır.
Temel Petek Saklanmasındaki Sorunlar
Sonbaharda balı süzüldükten sonra uygun biçimde depolanmayan kabartılmış boş peteklere Mum Güvesi zarar vermektedir. Bu durumda, yasak ve tehlikeli olmasına rağmen, bazı arıcılar naftalin kullanmaktadır. Bal mumu naftalini bünyesine alır ve uzun yıllar muhafaza eder. Bu durumda petekler yeniden koloniye verilirken içerdikleri naftalin bala geçer.Eritilen eski peteklerdeki naftalin kalıntıları da yeni muma geçer.Bal Mumu ve Temel Petek Nasıl Saklanmalıdır?• 12 °C’nin altındaki depo sıcaklığında saklanmalıdır.
• Kükürt uygulaması yapılarak saklanabilir.
• Aktif arı kolonilerinin ikinci katında kabartılmış petek olarak saklanabilir.
• Şartları uygun olan arıcılar peteklerini soğuk hava depolarında muhafaza edebilir.Naftalin Her Yönden ZararlıdırÜlkemizde 22 Ekim 2000 tarihinde yürürlüğe giren bal mumu ve bal ile ilgili Gıda Kodeksi’ne göre, hem bal üreticileri, hem petek üreticileri bal mumlarında ve ballarında 0 (sıfır) naftalin bakiyesi kuralına uymalıdır.
Öneriler :
- Bal mumu ve temel petek üretim standartlarına uygunluk sağlanmalıdır.
- Arıcılar bal mumu güvesi mücadele yöntemleri konusunda eğitilmektedir. Eğitim çalışmalarına devam edilmelidir.
- Temel petek üretimi ve pazarlaması yapan firmalar kamu kuruluşlarınca çok yoğun bir şekilde ve mevzuata uygun olarak, özellikle aktif arıcılık sezonunda denetlenmelidir.
- İzinsiz üretime engel olunmalıdır.
- İthal mumların kontrolü yapılmalıdır.
- İlgili kamu kurumları, arıcı birlikleri ve petek üreticileri iş birliği içinde olmalıdır.
- Naftalin, arıcılar ve temel petek üreten firmalar tarafından bal mumu güvesi mücadelesinde kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Bal mumu güvesi mücadelesinde yasak olan naftalin yerine alternatif fümigant ilaçların bulunması ve arıcılarımıza tavsiye edilmesi için üniversite ve araştırma kurumlarında çalışmalara derhal başlanmalıdır.
- Eski peteklerden bal mumunu pres yöntemiyle ayrıştıran işletmelerin de kayıt altına alınması sağlanmalıdır.